ประวัติความเป็นมาตลาดผ้าบ้านนาข่า

ความเป็นมาของตลาดผ้านาข่า

การจัดตั้ง

                บ้านนาข่า ตั้งอยู่ที่หมู่ ๑ ตำบลนาข่า อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ทางทิศเหนือของจังหวัดอุดรธานี ห่างจากตัวจังหวัด ๑๖ กิโลเมตร ตามเส้นทางอุดรธานี – หนองคาย ซึ่งปัจจุบันเป็นแหล่งผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ผ้าหมี่ขิดที่มีชื่อเสียงของจังหวัดอุดรธานี บ้านนาข่าได้รับเลือกให้เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงเฉลิมพระเกียรติ และหมู่บ้าน OTOP ท่องเที่ยวของจังหวัดอุดรธานี เนื่องจากมีกลุ่มทอผ้ามัดหมี่ตามแบบภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของบ้านนาข่าและยังได้พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัยเหมาะกับโอกาสในการใช้งานต่าง ๆ อย่างดีด้วยเมื่อเดินทางมาถึงจังหวัด “อุดรธานี” เมืองที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นด้วยอาริยะธรรมยาวนานกว่า๕,000 ปี ซึ่งปัจจุบันเป็นเมืองเศรษฐกิจที่สำคัญมีแหล่งท่องเที่ยวมากมายที่น่าศึกษาและเยี่ยมชมความงดงาม  และหากจะกล่าวถึงของฝากหนึ่งในนั้นคงต้องมี “ผ้าหมี่ขิด” ที่เป็นเอกลักษณ์หนึ่งของชาวจังหวัดอุดรธานี

ในปี ๒๕๓๔ – ๒๕๓๕ จังหวัดอุดรธานี ได้จัดทำโครงการทอผ้าหมี่ขิดยาวที่สุดในโลก โดยการร่วมแรงร่วมใจของกลุ่มชาวบ้าน จำนวน ๑๕๐ กลุ่ม ซึ่งผ้าผืนดังกล่าวมีความยาว ๑๑๙๙ เมตร ความกว้าง ๖๐เซนติเมตร วัตถุประสงค์ของการทอ เพื่อประชาสัมพันธ์คำขวัญของจังหวัดอุดรธานี “ธานีผ้าหมี่ขิด”

ตลาดผ้าบ้านนาข่า เป็นการรวมกลุ่มทอผ้าซึ่งกลุ่มนี้ทอผ้าบ้านนาข่า เป็นกลุ่มที่ได้ก่อตั้งมาเป็นเวลานานแล้ว จนมีการบริหารจัดการได้ในเชิงธุรกิจ จากกลุ่มใหญ่แยกมาเป็นกลุ่มย่อย ในส่วนของอุตสาหกรรมภายในครัวเรือนญาติพี่น้องแล้วจะส่งมาจำหน่ายที่ร้านของประธาน โดยจะมี

เครือข่ายในสิ่งทอตามหมู่บ้านในตำบลนาข่า และหมู่บ้านใกล้เคียงตลอดจนตำบลใกล้เคียง

หมู่บ้านนาข่า อยู่ในเขตอำเภอเมือง ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ ๑๖กิโลเมตร ตามเส้นทางสายอุดรธานี-หนองคาย อย่างที่ผมได้บอกไป

เพราะ “อุดรธานี” เมืองที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นด้วยอารยธรรมยาวนานกว่า 5,000 ปี ซึ่งปัจจุบันเป็นเมืองเศรษฐกิจที่สำคัญมีแหล่งท่องเที่ยวมากมายที่น่าศึกษาและเยี่ยมชมความงดงาม และหากจะกล่าวถึงของฝากหนึ่งในนั้นคงต้องมี “ผ้าหมี่ขิด” ที่เป็นเอกลักษณ์หนึ่งของชาวจังหวัดอุดรธานี ถ้าใครอยากจะหาผ้าสวยๆ ติดไม้ติดมือไปเป็นของขวัญของฝากญาติผู้ใหญ่แล้วล่ะก็ ที่ตลาดผ้านาข่าแห่งนี้ เป็นตัวเลือกที่แจ่มว้าวมากๆ

ในตลาดผ้านาข่าก็จะมีร้านรวงมากมาย ขายผ้าหมี่ขิด หรือ ผ้าไหมลายขิด ซึ่งแต่ละผืนผ่านการทอเก็บขิด ลวดลายของขิดแต่ละลายจะมีรูปแบบที่สวยงาม มีความมัน วาว นูน เป็นเอกลักษณ์ของผ้าอีสาน และนอกจากผืนผ้าแล้ว แต่ละร้านก็ยังนำเสนอออกมาเป็นผลิตภัณฑ์อย่าง เสื้อ กางเกง กระโปรง ผ้าพันคอ หมอนอิง ของที่ระลึก และอีกสารพัดสิ่ง ด้วยลายผ้าสวยๆ ทั้งนั้น

นอกจากตลาดแล้ว อีกแหล่งหนึ่งที่นักเดินทางไม่เคยพลาดเห็นจะเป็นชุมชนบ้านนาข่า ที่นี่เป็นสถานที่ผลิตผ้าไหมและตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าสำเร็จรูปโดยชาวบ้านนาข่า ให้นักเดินทางทั้งหลายได้แวะชมความประณีต ของหัตถศิลป์ฝีมือคนอุดรฯ บ้านเฮา

ทอผ้าไหมลายขิด คือ การทอผ้าไหมที่ทอแบบ "เก็บขิด" หรือ "เก็บดอก" เหมือนผ้าที่มีการปักดอกการทอผ้าดอกนี้ชาวอีสานเรียกกันว่า " การทอผ้าเก็บขิด" ลวดลายของขิดแต่ละลายจะมีรูปแบบที่สวยงาม มีความมัน วาว นูน และมีเหลือบ มีชื่อเรียกคล้ายกัน หรืออาจแตกต่างกันไป